Dyt. Güneş Aksüs

Zaman zaman yaşadığımız tatlı isteği acaba sadece alışkanlık mı? Yoksa bir bağımlılık mı? Bunun cevabı herkeste farklıdır. Kimi zaman sadece keyif olsun diye tatlı bir şeyler yemek isteriz, çayın yanında bir şeyler atıştırmak, kahvenin yanında güzel bir kurabiye yemek sadece bir anlık keyif için olabilir. Sohbetimize eşlik eder, bizi mutlu eder. Bazen de bunu çok sık yaptığımızı fark ederiz. Fazla tatlı, fazla şeker ve kalori demek! Fazla şeker tüketmenin insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri olduğunu biliyoruz. İşte o zaman sorular başlar. Acaba neden şekere bu kadar bağımlıyım? Bunun altında yatan sebepler kan şekeri problemleri, çok düşük kalorili diyetler ve hatta sadece duygu durumunuz bile olabilir! Çünkü kendimizi kötü hissettiğimizde de ilk aklımıza gelen protein tüketmek değil, tatlı ile sakinleşmektir. Şeker bize zarar veren bir sakinleştiricidir

Sağlıklı beslenmeye karar verdiyseniz şekeri de azaltmanız gerektiğini biliyorsunuz. Biz sağlıklı karbonhidratları tam tahıllardan, sebzelerden, meyvelerden ve kuru baklagillerden alıyoruz. Hatta kan şekerini en az etkileyen, glisemik indeksi düşük, seçenekleri özellikle öneririm. Ama bazen de canımız meyve dışında bir tat ister. Tatlı seven çok fazla kişi olduğunu biliyorum. Diyet yaparken diyeti bozmayan tatlılar, şeker sorunu olanlar için şeker dengesini bozmayacak hafif, lezzetli ve sağlıklı tatlılar da yapmak mümkün. Şekersiz tatları hayatınızda arttırmayı, rafine şekeri de hayatınızdan çıkarmayı hedefleyin.

Hem tatlı yemek istiyorum hem de şeker almak istemiyorum diyenler için ne öneriyorum? Rafine şeker yerine sağlıklı şekerleri kullanabilirsiniz. Meyveler, bal, pekmez tariflerde kullanılabilir. Ama bu seçenek ile tariflerinizde sadece sağlıksız şeker yerine sağlıklı bir seçenek kullanmış olursunuz. Tatlının kalorisi düşmez veya bu tatlı şekersiz anlamına gelmez. Eğer şeker tadı almak ama şekerin kalorisini almamak istiyorsanız tatlandırıcıları kullanabilirsiniz. Sukraloz, stevia gibi ısıya dayanıklı tatlandırıcılar ile sevdiğiniz tarifleri hazırlayabilirsiniz. Hangisini kullanabileceğiniz sizin tercihiniz… Stevia gibi bitkisel bir tatlandırıcı ya da sukraloz gibi tadı şekere benzer bir tatlandırıcı kullanarak tariflerinizin kalorisini azaltabilirsiniz.

Son yıllarda şekersiz tatlar tüm dünyada daha popüler hale gelmeye başladı. Tarifleri incelediğimde şeker yerine farklı seçenekler kullanıldığını görüyorum. Rafine şekeri azaltmak ve şekersiz lezzetlere daha çok yer vermek kesinlikle sağlıklı yaşam ve fit kalabilmek için en doğru olan seçenek. Tariflerde rafine şeker yerine bal, pekmez, agave şurubu, meyveler (hurma, kayısı vb.) kullanılıyor. Bu seçeneklerin hepsi şeker içeriyor. Meyveden de gelse bu tatlıların içinden şeker almış oluyoruz. Yani aslında bu tarifler şekersiz tarifler sayılmıyor. Kalorisini düşük zannedenler ve şeker almadığını düşünenler var ise yanılıyorlar.

Tablo: Şeker ve Şeker Yerine Geçen Bazı Besinlerin Karşılaştırması

Kaynak: USA Department of Agriculture & Beslenme Bilgi Sistemi

Şöyle düşünün, 1 dilim kek normal şeker ile yapıldığında 400 kalori ise, şeker yerine bal koyduğunuzda yaklaşık olarak yine 400 kaloridir. Kalorisi düşmez sadece şekerin cinsi değişmiş olur. Yani siz aynı miktarda şekeri almış olursunuz. Günlük şeker tüketiminizi azalmak , daha hafif beslenmek ve kilo vermek istiyorsanız, hem şekerini hem de kalorisini azaltmanızda fayda var. Özellikle şeker problemi yaşayanlar veya zayıflama diyeti yapanlara bu tarifleri çok önermiyorum. Bu tariflerin doğru ismi şekersiz değil “rafine şeker içermeyen” olmalı. İkisi aynı şey değil, aman karıştırmayın. Tatlandırıcılarla yapılan tariflerinize ‘şekersiz’ diyebilirsiniz.

• Zayıflama diyeti yapanlar
• Fit kalmak isteyenler
• Diyabet hastaları
• İnsülin direnci olanlar
• Hipoglisemisi olanlar

Kısacası kalorisine dikkat eden, şeker kullanmak istemeyen ve şeker kullanması önerilmeyen kişiler şeker yerine tariflerinde tatlandırıcı kullanabilirler.